Een stedentrip in Hanzestad Lübeck, ga mee terug in de tijd (2024)

Maak een stedentrip naar Lübeck, één van de belangrijkste Hanzesteden in Noord-Duitsland. Geniet van de prachtige historische binnenstad met talloze monumenten.

De hanzestad Lübeck ligt boven Hamburg in de Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein. De stad ligt aan de monding van de Trave die uitkomt op de Oostzee.

Door de strategische ligging werd Lübeck in de late Middeleeuwen een belangrijke handelsstad. Van deze geschiedenis is nog veel te zien in de binnenstad. Verder is de stad erg gezellig, met zijn straatjes en steegjes en is er veel te ontdekken van ook ónze geschiedenis.

Voordat we de monumenten in de stad beschrijven, duiken we eerst in de geschiedenis. Waarom was juist Lübeck zo belangrijk en wat zijn de restenvan deze periode?

Van nederzetting tot belangrijkste Hanzestad

De stad Lübeck werd gesticht door Slavische volken in de 8e eeuw. Na een hoop branden in de 12e eeuw werd de stad door hertog Hendrik de Leeuw in 1159 opnieuw opgebouwd achter een burcht op een heuvel, de burgwall, omgeven door het water van de Trave.

Op het zo ontstane schiereiland was de stad goed beschermd. Zo kon men veilig handel drijven met kooplieden uit Gotland. Een jaar later kreeg de stad zijn stadsrechten, ze mochten nu zelf regels maken en rechtspreken.

Om zo veel mogelijk geld te verdienen aan de handel richtten de handelssteden aan de Oostzee de Hanze op. Met deze handel breidden de steden hun handel uit en bloeiden ze helemaal op. De Hanze liep van Brugge in de Nederlanden tot Novgorod in Rusland.

Door de belangrijke ligging ontwikkelde Lübeck zich in de loop der tijd tot de belangrijkste handelsstad.

Tussen 1532 en 1537 kreegburgemeester Thomas Wullenwever ruzie met omringende heersers. Hijprobeerde dit met geweld op te lossen, maar hierdoor liepen de kostenalleen maar op, terwijl de handel minder werd. Dit werd het geleidelijkeeinde van de bloei van Lübeck.

Ook de Hanze kreeg het zwaar teverduren. Door het extra geld dat gewonnen was investeerden Nederland enEngeland in grotere schepen die naar Azië gingen. Hierdoor was dehandel op de Oostzee niet langer meer de moeite waard.

Lübeck in zijn huidige glorie

In Lübeck is nog veel te zien van de hoogtijdagen die de stad meer dan 500 jaar geleden had. De bloei van de stad is goed terug te zien aan de vele kerken enmooie straatjes die nog over zijn.

Behalve de nog bestaande gebouwen zijn er ook een aantal maquettes verspreid door de stad. Zij laten een aantal gebouwen zien die er ooit hebben gestaan.

Er is zelfs zoveel te zien dat je in één dag niet alles kan zien. Wij zetten de belangrijkste bezienswaardigheden op een rijtje.

Het Europese Hanzemuseum

Bij de Burgtor aan de Noordkant van Lübeck, waar ooit de burcht stond, vind je het Europese Hanzemuseum. Het is gevestigd in het voormalige Burgkloster, dat gebouwd is op de fundamenten van de burcht.

In dit museum krijg je informatie over wat de Hanze precies inhield en waarom deze zo belangrijk was. Je krijgt een tour door de geschiedenis van deze samenwerking en zoomt in op de stad Lübeck.

Niet alleen Lübeck wordt beschreven in dit museum. Andere belangrijke steden als Brugge in de Nederlanden, Bergen in Noorwegen en Novgorod in Rusland worden ook tentoongesteld. Je krijgt een kijkje terug in de tijd en ziet hoe het leven er in de tijd van de Hanze uitzag.

Het museum heeft ook een tijdelijke tentoonstellingszaal. Zo was er in de zomer van 2021 een LEGO tentoonstelling over de Hanze, bedoeld voor de kinderen.

De Holstentor, de belangrijkste en mooiste stadspoort

De Holstentor is één van de twee laatste overgebleven stadspoorten die de stad nog heeft. Samen met de Burgtor en de resten van de muur is goed te zien tot hoever de stad heeft gelopen.

In tegenstelling tot veel andere bezienswaardigheden in Lübeck, is er om de Holstentor een heleboel ruimte en groen te zien. De grote grasvelden voor de poort vormen een contrast met de dichtbebouwde binnenstad.

De poort is een mooi plekje om even tot rust te komen na een wandeling door de stad.

Het Rathaus van Lübeck

Een hoogtepunt van Lübeck is het Rathaus. Dit gebouw, of eigenlijk deze gebouwen, zijn in de loop der jaren vaak herbouwd, gerenoveerd en aangebouwd.

Het Rathaus bestaat nu grofweg uit drie gebouwen. Het hoofdgebouw heeft een achtergevel met donkere bakstenen en torentjes aan het Marienkirchhof, vlak naast de kerk. De zijgevel met hoofdingang heeft ook donkere bakstenen en ligt aan de winkelstraat Breite Strasse.

Aan de voorgevel aan de Markt zijn meerdere bouwstijlen te herkennen. Wie goed kijkt ziet nog Romaanse delen in de gevel van baksteengothiek. En voor die gevel is een deel aangebouwd in Renaissancestijl.

Tegen het hoofdgebouw aan is rond het jaar 1300 tussen de markt en deBreite Strasse een zogenaamd Langhuis gebouwd. Dit gebouw van donkerebakstenen is aan de onderkant een open galerij, bedoeld voormarktkramen van de handelaren.

Aan het Langhuis is rond 1435 weereen deel gebouwd: de Nieuwe Kamer. Deze heeft weer mooie gevels mettorentjes en wapenschilden gekregen. En later zijn aan de kant van deBreite Strasse een Renaissance trap en balkon aangebouwd.

Het stadhuis is ook van binnen te bekijken. Wij zijn er even in geweest en dat was een heel ander gezicht.

De St. Marienkirche en andere kerken van Lübeck

Lübeck kent 5 grote kerken in de historische stad. De Jacobikerk, Petrikerk (beklim deze voor het uitzicht!) en St. Aegidienkerk zijn al redelijk groot, en dat geldt al helemaal voor de Dom van Lübeck in het Zuiden van de Altstadt.

Toch is de grootste, en ook de mooiste kerk van de stad de St. Marienkirche. Deze kerk heeft 2 torens van maar liefst 125 meter hoog en kent 3 schepen.

Van buiten de muren van de binnenstad zie je de kerk al snel opvallen. Het is ook de op 2 na grootste kerk van Duitsland.

Een aardig verhaal over deze kerk is dat de duivel zelf heeft meegeholpen met de bouw ervan. Hij dacht namelijk dat het een wijnbar zou worden.

Toen de duivel er achter kwam dat het een kerk moest worden, wilde hij de kerk verwoesten. Dat kon alleen voorkomen worden door te beloven dat er een wijnkelder tegenover gebouwd zou worden. Een beeldje van de tevreden duivel zit nu naast de kerk.

Andere mooie gebouwen in Lübeck

De Altstadt van Lübeck kent nog talloze andere oude gebouwen, ieder met hun eigen verhalen. Om meer van deze mooie verhalen te horen is een rondleiding door een gids aan te raden. Een paar mooie gebouwen wil ik er nog uitlichten.

Het Heilige Geest Ziekenhuis uit 1286 is één van de oudste sociale instellingen ter wereld. Het is een prachtig gebouw, in dezelfde stijl als het Rathaus inclusief kleine torentjes.

Er is nog altijd een bejaardenhuis in gevestigd, evenals een restaurant in de historische wijnkelder. Het restaurant is een echte aanrader om te dineren. Ze zijn gespecialiseerd in aardappelgerechten. Het gebouw en de tuinen zijn jaarrond te bezoeken en in het najaar is er een grote kerstmarkt.

De Salzspeicher is een groep gebouwen vlakbij de Holstentor. Hier werd zout opgeslagen voor de handel met de andere Hazesteden. Het zout werd gewonnen in Lüneburg en vormde een sleutelrol in de handel voor Lübeck.

Shoppen in Lübeck

Voor de winkelliefhebbers onder ons is Lübeck ook een heerlijke stad om inkopen te doen. Voor de grote merken moet je in de Breite Strasse zijn. Deze straat is autovrij en je vindt er ook gezellige terrasjes, lunchrooms en restaurantjes.

In het oude centrum liggen de Hüx- en Fleischhauerstrasse. Hier vindt je wat kleinere knusse winkeltjes die gevestigd zijn in kleurrijke gevelhuisjes.

In de donkere weken voor kerst hangt er romantiek in de stad. Dan is er kerstmarkt in de Breite Strasse en bij het stadhuis. Wandel langs de kraampjes vol lekkers, geniet van de knusse verlichting en prachtig versierde kerstbomen. Stop voor een gluhwijn of een lekkere worst. Heerlijk!

De omgeving van Lübeck

In de omgeving van Lübeck is van alles te doen. Dit zijn onze favorieten:

• Stadsdeel Travemünde: Het stadsdeel Travemünde van Lübeck is een gezellige boulevard met een hoop restaurantjes en terrassen. Geniet van een biertje in de strandstoeltjes die zo kenmerkend zijn voor de Oostzee.
• Stranden vind je ook in Travemünde, maar ook in andere badplaatsen aan de Oostzee, zoals Timmendorfer Strand.
  
• Pretpark Hansa-Park: Het pretpark Hansa-Park ligt op een halfuurtje rijden van Lübeck. Dit park heeft een hoop attracties in het thema van de Hanze en zijn leden en is een hele wereld op zich. Een echte aanrader voor achtbaanfans.
• Tigerpark Dassow: In het nabijgelegen Dassow ligt een klein opgezet tijgerpark. Dit park kent niet alleen tijgers, maar ook lama's, kamelen, alpaca's, geiten en leeuwen. Vooral voor kinderen is dit een echte aanrader.
  

Een foto van de haven van Lübeck mag natuurlijk niet ontbreken. Historie en modern ontmoeten elkaar.